Voor begaafde en hoogbegaafde leerlingen is de laatste jaren steeds meer aandacht gekomen. Toch blijkt in de praktijk dat het regelmatig voorkomt dat deze leerlingen (nog) niet voldoende worden uitgedaagd. Dat kan diverse oorzaken hebben. Regelmatig is te zien dat leerkrachten niet over voldoende kennis beschikken om deze leerlingen te signaleren. Zij gaan uit van de zelfstandige leerling die het op alle gebieden goed doet. Dat betekent dat dit kind gelooft in zichzelf, fouten durft te maken, vaak veel vrienden heeft, diverse interesses en ook goede leerresultaten behaalt. Er zijn echter meerdere typen (hoog)begaafde leerlingen (Betts & Neihart, 2010). Om ervoor te zorgen dat al deze leerlingen hun talenten kunnen ontplooien, is kennis over (hoog)begaafdheid onontbeerlijk. Er zijn leer- en persoonskenmerken die in meer of mindere mate opvallen.
Leerkenmerken:
* Snel van begrip zijn
* Kan grote denk- en leerstappen maken
* Kan verworven kennis goed toepassen
* Beschikt over een groot probleemoplossend vermogen
* Beschikt over een groot analytisch vermogen
* Beschikt over een goed geheugen
* Is een doorvrager
* Toont een brede algemene interesse
* Is een scherp waarnemer
Persoonskenmerken:
* Zeer taalvaardig, kan spelen met taal
* Valt op door een origineel gevoel voor humor
* Komt met creatieve en originele oplossingen
* Is geestelijk vroegrijp
* Voorliefde voor uitdagingen
* Groot doorzettingsvermogen
* Perfectionistisch ingesteld zijn
* Is vaak een intuïtief denker
* Grote behoefte aan autonomie
* Vermogen tot (zelf)reflectie
* Sociaal competent
* Scherp waarnemingsvermogen
* Accepteert regels en tradities niet klakkeloos maar bevraagt deze
* Zoekt ontwikkelingsgelijken in oudere kinderen
Buiten de leer- en persoonskenmerken zijn ook motivatie, school, het gezin en leeftijdsgenoten belangrijke voorwaarden om je talenten goed te kunnen ontwikkelen. In het interdependentiemodel van Renzuli en Mönks is dit goed terug te zien.
Een mooi voorbeeld heeft Tijl Koenderink van Novilo gegeven over de cheetah. Hij vroeg zich af of de cheetah die in gevangenschap leeft wel een cheetah is. Als je naar de kenmerken van een cheetah kijkt, is één daarvan dat hij 110 km per uur kan rennen om zijn prooi te pakken te krijgen. In de dierentuin kan dat niet. de cheetah leert dit af. We zien daar een dier dat veel ligt en zijn voedsel krijgt aangereikt. Daardoor leert de cheetah af hoe hij een prooi moet vangen op volle snelheid.
Ook bij (hoog)begaafde leerlingen kan dit het geval zijn. Elk type leerling vraagt weer om een specifieke aanpak van begeleiding. Daarbij helpt het model van Betts & Neiharts (herzien in 2010): de zes typen (hoog)begaafde leerlingen.
Klik op het plaatje voor uitgebreide informatie over de typen hoogbegaafde leerlingen.
Door de specifieke kennis over (hoog)begaafdheid kan Leren is gaaf! advies geven aan ouders, leerkrachten en scholen over begeleiding van deze leerlingen. Ook behoort het coachen van de leerling zelf tot de mogelijkheden. Dit kan op diverse manieren gebeuren. Een aantal instrumenten waar Leren is Gaaf! mee werkt zijn:
* Kids Skills
* Eerste hulp bij onderpresteren (er wordt aan de hand van observaties en gesprekken een plan gemaakt die de leerling helpt om (weer) het beste uit zichzelf te halen. En gelukkig te zijn.
* Mindsettraining
* Hulp en advies voor ouders bij gesprekken op school
* Ik RET het zelf.
Ook geeft Leren is Gaaf! workshops aan schoolteams en ouders:
* Kennis over hoogbegaafdheid
* Welke invloed heeft een growth mindset op de leermotivatie van leerlingen?
* Moet een leerkracht een growth mindset hebben om dit de leerlingen te kunnen aanleren?
Het (mee) opzetten van een plusgroep binnen uw school of stichting behoort ook tot de mogelijkheden. als u hier meer over wilt weten, neem dan snel contact op met Leren is Gaaf! In een vrijblijvend gesprek vertel ik u graag welke mogelijkheden ik te bieden heb en wat mijn speerpunten zijn.